Z dniem 31.10.2021r. weszły w życie istotne zmiany ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu („Ustawa AML”). Dotyczą m.in. obowiązków związanych z CRBR oraz nowych obowiązków nałożonych na beneficjentów rzeczywistych, w tym cudzoziemców.
Na czym polegają zmiany?
Od 31.10.2021r. zgodnie z art. 60a każdy beneficjent rzeczywisty jest obowiązany dostarczyć podmiotowi, o którym mowa w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 (czyli np. polskiej spółce z o.o.) lub powiernikowi, lub osobie zajmującej stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6, wszystkie informacje oraz dokumenty niezbędne do zgłoszenia informacji o beneficjencie rzeczywistym i jej aktualizacji w terminach określonych w art. 60 ust. 1 i 1a. Przypomnieć należy, że jest to bardzo krótki termin 7 dni.
Konsekwencje wynikające z nowych zasad
Za niewykonanie tego obowiązku jest kara finansowa nakładana bezpośrednio na beneficjenta rzeczywistego: beneficjent rzeczywisty, który nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 60a, wskutek czego podmiot wymieniony w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 lub powiernik, lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6, nie dokonały zgłoszenia lub aktualizacji informacji, o których mowa w art. 59, w terminie wskazanym w ustawie ALM lub podały informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlega karze pieniężnej do wysokości 50 000 zł.
Ponadto, podmioty wymienione w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 (np. polska spółka z o.o.) lub powiernik, lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6, które nie dopełniły obowiązku zgłoszenia lub aktualizacji informacji do CRBR, w terminie wskazanym w ustawie AML lub podały informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlegają karze pieniężnej do wysokości 1 000 000 zł.
Co więcej, od 31.10.2021r. osoba dokonująca zgłoszenia lub aktualizacji informacji, ponosi osobistą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do CRBR nieprawdziwych danych, a także niezgłoszeniem w ustawowym terminie danych i zmian danych objętych wpisem do CRBR, chyba że szkoda nastąpiła wskutek działania siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji nie ponosi odpowiedzialności.
Oznacza to, że system kar pieniężnych i odpowiedzialności finansowej obejmuje nie tylko podmioty obowiązane do ujawniana danych w CRBR (np. polska spółka z o.o.), ale również osoby będące beneficjentami rzeczywistymi oraz osoby zgłaszające lub które nie wykonały obowiązku zgłoszenia lub aktualizacji informacji w CRBR.
Wykrywanie i ujawnianie nieprawidłowości
Jednocześnie od 31.10.2021r. wprowadzono rozwiązanie, które ma prowadzić na wykrywaniu i ujawnianiu przypadków nieprawidłowości. Z pewnością przyczyni się to do liczny nakładanych kar pieniężnych. To nowe rozwiązanie polega na nałożeniu na wszystkie instytucje obowiązane (np. banki, biura rachunkowe, notariuszy) obowiązku odnotowania rozbieżności między informacjami zgromadzonymi w CRBR a ustalonymi przez nią informacjami o beneficjencie rzeczywistym klienta i podjęcia czynności w celu wyjaśnienia przyczyn tych rozbieżności. W przypadku potwierdzenia odnotowanych rozbieżności instytucja obowiązana przekazuje organowi właściwemu w sprawach CRBR zweryfikowaną informację o tych rozbieżnościach wraz z uzasadnieniem i dokumentacją dotyczącą odnotowanych rozbieżności. Przekazanie informacji doprowadzi do wszczęcia postępowania przez organ prowadzący CRBR i może zakończyć się wymierzeniem kary pieniężnej.
Autor: Jacek Wilczewski, radca prawny
