Od 1 stycznia 2020 r. wejdą w życie poważne zmiany dotyczące terminów płatności w transakcjach handlowych i mającą na celu ograniczenie zatorów płatniczych. Nie będzie się opłacało stosowanie w umowach terminów dłuższych niż 60 dni, ani zwlekanie z faktyczną zapłatą powyżej tego terminu.
Szczególnie są traktowane umowy zawarte przed dniem 1.01.2020, dlatego każda taka umowa powinna być indywidualnie oceniona. Może wystąpić pilna potrzeba aneksowania obowiązujących umów jeszcze w 2019 roku.
Najważniejsze zmiany to:
• Postanowienie umowy określające termin dłuższy niż 60 dni jest nieważne i w to miejsce stosuje się termin 60 dni.
• Termin dłuższy niż 60 dni nie może być ustalony, jeżeli dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem przedsiębiorca z sektora MŚP; w innych sytuacjach są ściśle określone wyjątki z obostrzeniami.
• Dłużnik będący dużym przedsiębiorcą składa drugiej stronie transakcji handlowej oświadczenie o posiadaniu statusu dużego przedsiębiorcy. Oświadczenie składa się w formie, w jakiej jest zawierana transakcja handlowa, najpóźniej w momencie jej zawarcia. Brak oświadczenia lub oświadczenie nieprawdziwe podlega sankcji karnej grzywny.
• Brak zapłaty w terminie określonym w ustawie skutkuje obowiązkiem zwiększenia podstawy opodatkowania.
• Nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty zostało zaliczone do czynów nieuczciwej konkurencji (nieuzasadnione to m.in. niedostosowanie do harmonogramu dostawy towarów lub harmonogramu wykonania usługi) i grozi odszkodowaniem oraz innymi roszczeniami z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
• Jeżeli termin zapłaty określony w umowie przekracza 120 dni wierzyciel może odstąpić od umowy lub wypowiedzieć umowę niezależnie od innych podstaw.
• Kierownicy podmiotów objętych art. 27b ustawy CIT mają obowiązek publikowania informacji o stosowanych terminach i składania corocznego sprawozdania ministrowi gospodarki.
• Zakazane są opóźnienia w płatnościach polegające na tym, że w okresie 3 kolejnych miesięcy suma opóźnionych płatności przekracza 2 mln docelowo (w 2020 jest to 5 mln, sukcesywnie będzie malało do docelowych 2 mln). W razie naruszenia tego zakazu Prezes UOKiK wymierza karę pieniężną. Każdy może złożyć doniesienie do Prezesa UOKiK. Minister gospodarki i Szef KAS współpracują z Prezesem UOKiK.
Autor: Jacek Wilczewski, radca prawny
