Zmiana dotycząca podmiotów, które składają wnioski do Rejestru Przedsiębiorców KRS weszła w życie 1 czerwca 2017 r. Spółki jako wnioskodawcy w postępowaniu o wpis zmian w rejestrze zostały zobowiązane do złożenia oświadczenia, czy posiadają one status cudzoziemca w rozumieniu Ustawy z dnia 24 marca 1920r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.
W przypadku odpowiedzi pozytywnej muszą udzielić dodatkowej informacji, czy są właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości położonej w Polsce.
Złożenie oświadczenia będzie wymagane w przypadku złożenia wniosku o wpis lub zmianę w KRS dotyczącą:
1) zgłoszenia nabycia lub objęcia udziałów, akcji lub ogółu praw i obowiązków
Konieczność złożenia wniosku najczęściej wynika z zawarcia umowy sprzedaży udziałów w spółce. Udziały mogą być również nabyte wskutek dziedziczenia.
2) złożenia do akt rejestrowych dokumentów, które zawierają informacje o zmianach wspólników (w trybie art. 9 ust. 2 ustawy o KRS)
W praktyce dokumentami, które zawierają informacje o zmianach wspólników spółki, będą przede wszystkim listy wspólników, sporządzane w związku z nabyciem udziałów w spółce.
Aby prawidłowo wskazać wymagane po nowelizacji informacje w formularzu do KRS należy ustalić, kim jest cudzoziemiec. Zgodnie z brzmieniem art. 1 ust. 2 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, cudzoziemcem w rozumieniu ustawy jest:
– osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego;
– osoba prawna mająca siedzibę za granicą;
– nieposiadająca osobowości prawnej spółka osób wymienionych w pkt 1 lub 2, mająca siedzibę za granicą, utworzona zgodnie z ustawodawstwem państw obcych;
osoba prawna i spółka handlowa nieposiadająca osobowości prawnej mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kontrolowana bezpośrednio lub pośrednio przez osoby lub spółki wymienione w pkt 1, 2 i 3.
Największe znaczenie w postępowaniu rejestrowym będzie miała ostatnia z podanych definicji. Należy zatem ustalić, w jakich przypadkach spółka jest kontrolowana. W tym celu konieczna jest analiza struktury właścicielskiej spółki. Spółką kontrolowaną jest spółka, w której cudzoziemcy dysponują bezpośrednio lub pośrednio powyżej 50% głosów na zgromadzeniu wspólników lub na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik, użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi osobami, albo mają pozycję dominującą. Natomiast pozycja dominująca oznacza, że cudzoziemiec jest uprawniony do powoływania lub odwoływania:
– większości członków zarządu spółki zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
– większości członków rady nadzorczej spółki zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami.
Przykład 1: Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada 2 wspólników, z czego jeden jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością prawa włoskiego i posiada 60 % udziałów w kapitale zakładowym spółki. W tym wypadku polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest cudzoziemcem w rozumieniu polskich przepisów.
Przykład 2: Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada 5 wspólników, a każdy z nich posiada 20% udziałów w kapitale zakładowym spółki. Wspólnik nr 1 jest osobą fizyczną – obywatelem Włoch, wspólnik nr 2 jest spółką z o.o. prawa włoskiego, a wspólnik nr 3 jest spółką akcyjną prawa włoskiego. W tym wypadku polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest cudzoziemcem w rozumieniu polskich przepisów.
W wypadkach, w których złożenie oświadczenia o cudzoziemcu będzie wymagane (t.j. najczęściej w przypadku zgłoszenia nabycia udziałów w spółce lub złożenia nowej listy wspólników), należy je złożyć na urzędowym formularzu wniosku do KRS, w którym pojawiły się nowe rubryki do wypełnienia.
Zmiany wprowadzono ze względu na konieczność dostosowania systemów teleinformatycznych obsługujących Krajowy Rejestr Sądowy, które zapewniać będą informacje o nabywanych przez cudzoziemców udziałach lub akcjach w spółkach, będących właścicielami lub wieczystymi użytkownikami nieruchomości rolnych w Polsce. Dzięki rejestrowi minister będzie mógł badać legalność nabywania przez cudzoziemców nieruchomości, a także udziałów i akcji w spółkach handlowych. Ponadto sądy będą miały odtąd obowiązek przesyłania ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych:
– odpisów prawomocnych orzeczeń o stwierdzeniu nabycia spadku oraz na których podstawie cudzoziemiec nabył nieruchomość położoną w Polsce lub nabył lub objął udziały, akcje lub ogół praw i obowiązków w spółce handlowej,
– kopii dokumentów złożonych do akt rejestrowych, z których wynika, że doszło do nabycia lub objęcia udziałów, akcji lub ogółu praw i obowiązków przez cudzoziemca w spółce handlowej będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości położonych w Polsce.
Autor: Dorota Jarzębowska, Prawnik, Bosetti Global Consulting
