Umowy typu Power Purchase Agreement (PPA) zdobywają coraz większą popularność na rynku energetycznym, stając się kluczowym elementem w dążeniu do zrównoważonego rozwoju i dekarbonizacji. Te długoterminowe kontrakty na dostawę zielonej energii przy stałej cenie są atrakcyjne zarówno dla wytwórców odnawialnych źródeł energii (OZE), jak i dla odbiorców energii, oferując stabilność kosztów oraz spełnienie celów ekologicznych.
Czym są umowy PPA?
Umowa PPA to kontrakt na zakup energii elektrycznej wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii, często z powiązanymi gwarancjami pochodzenia. Charakterystyczne cechy tych umów obejmują:
- Określona cena: Cena energii jest stała lub indeksowana na cały okres umowy, zazwyczaj od 5 do 15 lat.
- Typy rozliczeń:
• Fizyczne PPA: Dostawa energii odbywa się fizycznie.
• Wirtualne/finansowe PPA: Rozliczenia odbywają się w środkach pieniężnych, bazując na różnicy między ceną rynkową a ceną ustaloną w umowie.
Umowy PPA pomagają zredukować zmienność kosztów i stabilizować przychody z sprzedaży energii. Wolumen energii kontraktowanej w ramach PPA zazwyczaj wynosi kilkadziesiąt GWh rocznie, choć obserwuje się również transakcje o większych wolumenach.
Korzyści z zawierania umów PPA
- Stabilność kosztów: Odbiorcy energii mogą zabezpieczyć stałe koszty na długi okres.
- Zielona energia: Firmy mogą osiągnąć swoje cele dekarbonizacyjne.
- Przychody dla wytwórców: Wytwórcy OZE uzyskują stabilny strumień przychodów, co jest kluczowe dla finansowania projektów.
- Redukcja ryzyk finansowych: Dzięki stałej cenie energii odbiorcy mogą lepiej planować swoje budżety energetyczne.
Wzrost popularności umów PPA
W Polsce zawarto już około 80 umów PPA, z czego większość została podpisana w ostatnich dwóch latach, głównie z wykorzystaniem źródeł fotowoltaicznych i wiatrowych. Wzrost popularności tych umów jest wynikiem:
- Polityki klimatycznej UE: Unia Europejska promuje OZE jako sposób na ograniczenie emisji.
- Rozwoju technologii OZE: Postęp technologiczny obniża koszty budowy i eksploatacji instalacji OZE.
- Wzrostu cen emisji CO2: Wzrost kosztów uprawnień do emisji CO2 sprawia, że energia z konwencjonalnych źródeł staje się droższa.
Unia Europejska od 2003 roku wyraźnie określiła kierunek rozwoju rynku energii, wskazując odnawialne źródła energii jako drogę do ograniczenia emisji w energetyce. Państwa członkowskie zostały zobligowane do zwiększenia udziału OZE w mixie energetycznym poprzez różne mechanizmy wsparcia, w tym aukcje OZE. Równocześnie wdrożony system EU ETS miał na celu zniechęcić do inwestycji w energetykę konwencjonalną poprzez zwiększenie kosztów produkcji energii z paliw kopalnych.
Różnice między fizycznymi a wirtualnymi PPA
Fizyczne PPA:
- Odpowiednie dla firm z dużym zużyciem energii, operujących na kilku lokalizacjach.
- Energia dostarczana jest fizycznie do odbiorcy.
- Wymaga zaangażowania stron trzecich do bilansowania energii.
Wirtualne PPA:
- Preferowane przez firmy o rozproszonej działalności, które nie mają swoich punktów poboru energii.
- Rozliczenia finansowe na podstawie różnicy cen.
- Elastyczne i szybko wdrażalne, ale wymagają dalszych zakupów fizycznych energii.
Rynek umów PPA
Umowy PPA w Polsce zdobyły popularność dzięki polityce klimatycznej UE i rozwojowi technologii OZE. Unia Europejska od lat promuje odnawialne źródła energii jako sposób na zmniejszenie emisji w energetyce. Państwa członkowskie wprowadziły różne mechanizmy wsparcia, w tym aukcje OZE, które de facto stanowią rodzaj wirtualnej umowy PPA pomiędzy wytwórcą a państwem. System EU ETS zwiększył koszty produkcji energii z paliw kopalnych, co uczyniło OZE bardziej konkurencyjnymi.
Ceny energii w umowach PPA
Początkowo ceny w umowach PPA były niższe, odzwierciedlając koszty budowy i eksploatacji instalacji OZE. W latach 2019-2021 ceny oscylowały wokół 250 PLN/MWh. Jednak od 2021 roku, wraz ze wzrostem cen energii na Towarowej Giełdzie Energii (TGE), ceny w umowach PPA zaczęły rosnąć. W 2022 roku ceny w PPA osiągnęły poziom 400 PLN/MWh, a nawet wyższe.
Wyzwania i ryzyka związane z umowami PPA
- Ryzyko cenowe: Cena energii w umowie PPA może być mniej atrakcyjna niż ceny rynkowe w przyszłości.
- Ryzyko regulacyjne: Zmiany w polityce energetycznej mogą wpłynąć na opłacalność umowy.
- Ryzyko operacyjne: Problemy techniczne w instalacjach OZE mogą wpłynąć na realizację dostaw energii.
- Ryzyko kredytowe: Niewypłacalność jednej ze stron umowy może zagrozić stabilności kontraktu.
Dla kogo fizyczny, a komu wirtualny PPA?
Podstawową różnicę między fizycznym a wirtualnym PPA stanowi charakter rozliczenia (fizyczna dostawa vs. rozliczenie pieniężne). Wybór odpowiedniego typu umowy zależy od specyficznych potrzeb i struktury zużycia energii przez firmę:
Wirtualne PPA:
- Idealne dla firm o rozproszonej działalności bez własnych punktów poboru energii.
- Zapewnia elastyczność i szybkie wdrożenie.
- Wymaga dalszych zakupów fizycznych energii, co może zwiększyć złożoność zarządzania.
Fizyczne PPA:
- Odpowiednie dla firm z dużym zużyciem energii w kilku lokalizacjach.
- Energia dostarczana jest bezpośrednio do odbiorcy, co może uprościć zarządzanie energią.
- Może wymagać zaangażowania stron trzecich do bilansowania energii, co zwiększa złożoność negocjacji.
Umowy PPA – podsumowanie
Umowy PPA odgrywają kluczową rolę na rynku energetycznym, wspierając rozwój OZE i umożliwiając firmom realizację celów dekarbonizacyjnych. Wybór między fizycznym a wirtualnym PPA zależy od specyficznych potrzeb i struktury zużycia energii przez firmę. W kontekście rosnących kosztów energii i nacisków na zrównoważony rozwój, PPA stanowią atrakcyjną alternatywę dla tradycyjnych metod zakupu energii. Dla większości podmiotów dostępne są zarówno fizyczne, jak i wirtualne umowy PPA, a decyzja o wyborze wariantu kontrakcji powinna być poparta analizą dostępnej oferty rynkowej oraz sytuacji specyficznej dla stron transakcji.
Podobają Ci się nasze treści? Zachęcamy do przeczytania innych artykułów z zakładki BUSINESS FOCUS: https://bosetti-blog.pl/category/business-focus/
