Celem Unii Europejskiej jeśli chodzi o emisję gazów cieplarnianych jest osiągnięcie neutralności do roku 2050. Co to dokładnie oznacza, jakie są cele klimatyczne Unii Europejskiej i poszczególnych państw członkowskich w zakresie ograniczania emisji gazów cieplarnianych? I wreszcie – dlaczego ma to tak duże znaczenie?
Czym jest neutralność klimatyczna?
Mianem neutralności klimatycznej określa się uzyskanie równowagi pomiędzy gazami emitowanymi a poziomem ich zaplanowanego składowania bądź pochłaniania. Obecnie gazy cieplarniane są usuwane z atmosfery przez naturalne pochłaniacze: lasy, glebę czy naturalne zbiorniki wodne, głównie oceany.
Osiągnięcie neutralności klimatycznej przy obecnym poziomie rozwoju poszczególnych gospodarek, a także konsumpcjonizmie, jest zadaniem dość trudnym. Dlatego też Unia Europejska stawia ambitne cele – zarówno w odniesieniu do poszczególnych państw, jak i UE jako kolektywu. Są one jednak niezbędne, by uniknąć dalszych niebezpiecznych zmian klimatycznych, jakie są odczuwalne w dzisiejszym świecie. Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych może uchronić nas przed wyniszczeniem naturalnego ekosytemu Ziemi i nie tylko.
Cele unijnej polityki klimatycznej
Unia Europejska chce osiągnąć neutralność klimatyczną do roku 2050. Wyznaczyła sobie również cel pośredni: redukcję emisji o 55% do roku 2030 (w porównaniu do danych z roku 1990). Wszystkie środki prowadzące do osiągnięcia zakładanych rezultatów – tak w 2030, jak i 2050 – są ujęte w pakiecie legislacji nazywanym Gotowi na 55 (Fit for 55).
W ramach działań, jakie UE chce podjąć w celu walki ze zmianami klimatycznymi można wskazać m.in. określenie wiążących dla państw członkowskich i znaczących ograniczeń emisji gazów cieplarnianych w sektorach, które są uważane za kluczowe i tym samym mające największy impakt na środowisko naturalne: w transporcie, budownictwie, gospodarce odpadami oraz rolnictwie. To właśnie wyżej wspomniane sektory gospodarcze są najbardziej rozbudowane i odpowiadają za największą emisję gazów cieplarnianych do atmosfery.
Aby móc osiągnąć zakładane cele klimatyczne, Unia Europejska wdrożyła tzw. system handlu emisjami (ETS). Jest to specjalny system, który zobowiązuje ponad 10 tysięcy podmiotów (głównie fabryk i elektrowni) do uzyskiwania koncesji na emisję każdej tony dwutlenku węgla. Tego rodzaju pozwolenia przydziela się za pomocą aukcji. Za koncesję trzeba zapłacić (choć, w niektórych przypadkach, są one przydzielane również za darmo). Zakłada się, że instrument ten i uzyskiwane za jego pośrednictwem zyski pochodzące z zakupu koncesji pozwolą na stworzenie funduszu społecznego. Fundusz ten, będzie stanowił główne źródło finansowania walki o ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
Jakie cele klimatyczne wyznaczono Polsce?
Cele w zakresie ograniczania emisji w skali całej Unii Europejskiej są ambitne. Aby zyskać pewność, że poszczególne kraje angażują się w równym stopniu w osiągnięcie celu zakładanego przez Fit for 55, zdecydowano się na przydzielenie celów również poszczególnym państwom. Podczas ich wyznaczania bierze się pod uwagę nie tylko ilość emitowanych gazów cieplarnianych, ale również obecną zdolność do ograniczania emisji, opartą na PKB. Wszystkie poszczególne cele krajowe – jeśli będą egzekwowane zgodnie z planem – pozwolą na ograniczenie emisji w całej UE o zakładane 40%.
I tak, zgodnie z najnowszą propozycją Komisji Europejskiej, Polska powinna ograniczyć emisję gazów cieplarnianych o 17.7%. W porównaniu np. z Luksemburgiem, dla którego zakładana jest aż 50% redukcja emisji jest to dość niski cel. Wśród krajów, dla których założono niższe cele niż dla Polski, znajdują się Chorwacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria czy Łotwa.
Co istotne, choć zakładane plany dotyczą poszczególnych krajów, ten system daje nieco możliwości ich „zmiany”. Poszczególne kraje mogą pożyczać bądź przenosić, a także zachowywać odgórnie narzucone roczne przydziały emisji pomiędzy poszczególnymi latami.
Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jest zadaniem trudnym, ale koniecznym, a przede wszystkim – możliwym do realizacji przy ścisłej współpracy poszczególnych państw. Założenia Komisji Europejskiej oraz aktualizowane na bieżąco plany pozwolą na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i tym samym – zahamowanie zmian klimatycznych.
Polecamy także artykuł: Nowelizacja ustawy o OZE – regulacje dotyczące biometanu
