Zmiany, które weszły w życie 11 marca br., mają na celu ustandaryzowanie rynku pożyczkowego w Polsce i jego większą formalizację. Ma to zostać osiągnięte m.in. poprzez wprowadzenie limitów pozaodsetkowych kosztów kredytu oraz zapobieganiu efektowi pętli zadłużenia. Zapraszamy do lektury!
Kredyt konsumencki
Umowa kredytu konsumenckiego różni się od typowego kredytu bankowego (np. kredytu hipotecznego). W przypadku kredytu konsumpcyjnego, mamy znacznie więcej uprawnień i dodatkową ochronę. Podstawą prawną funkcjonowania kredytu konsumenckiego nie są bowiem przepisy ustawy Prawo bankowe, ale ustawy o kredycie konsumenckim.
Umowa o kredyt konsumencki jest definiowana jako umowa o kredyt lub pożyczkę, w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Co ważne, oprócz firm pożyczkowych ustawa znajduje zastosowanie także do banków czy SKOK-ów.
Co się zmienia?
Nowelizacja wprowadza limity pozaodsetkowych kosztów kredytu. Chodzi tu np. o opłaty za przedłużenie okresu kredytowania, windykację, ubezpieczenie. Obowiązuje wzór na maksymalną wysokość tych kosztów (patrz ramka poniżej). Pozaodsetkowe koszty kredytu, jak prowizje i opłaty, w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu.
Nowelizacja ma także zapobiegać efektowi pętli zadłużenia, która pojawia się, gdy kredytobiorca zaciąga kolejny kredyt na spłatę poprzedniego. Opłaty i prowizje kumulują się i s jeszcze większym ciężarem. Obecnie, o ile konsument nie dokonał pełnej spłaty kredytu, udzielenie przez kredytodawcę kolejnych kredytów w okresie 120 dni od wypłaty pierwszego, nie będzie sposobem na obejście przepisów o limicie pozaodsetkowych kosztów kredytu (art. 36c ustawy). Limit kosztów liczony będzie już od pierwszej pożyczki i obejmie także koszty udzielania kolejnych pożyczek. Przepisów tych nie stosuje się jednak do kredytu w ramach rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (tzw. ROR) konsumenta prowadzonego przez kredytodawcę oraz umów o kartę kredytową, jeżeli kredytodawca jest jednocześnie wydawcą tej karty.
Jakie są skutki nowelizacji?
Eksperci oceniają, że efekty wprowadzonych zmian wpłyną pozytywnie na rynek kredytowy. Powinna zmniejszyć się skala nadużyć w związku z wprowadzeniem limitów oraz w dłuższym horyzoncie czasowym – rzadsze występowanie spirali zadłużenia. Co istotne, nowelizacja formalizuje rynek pożyczkowy. Instytucje pożyczkowe mogą prowadzić działalność wyłącznie w formie spółki z o.o. albo spółki akcyjnej. Ich minimalny kapitał zakładowy powinien wynosić 200 tys. zł i musi zostać pokryty wkładem pieniężnym.
