Biomasa leśna to drewno, a także odpady naturalne, które powstają podczas prac leśnych. Pod tym pojęciem kryją się również wszelkie produkty uboczne wytwarzane w przemyśle przetwórstwa drewna (m.in. tartakach, papierniach, fabrykach mebli). Biomasa to także elementy drewniane pokonsumpcyjne, czyli takie, które były w przeszłości wykorzystywane przez człowieka. Można wyróżnić biomasę pierwotną oraz wtórną – pochodzenie surowca ma ogromny wpływ na środowisko naturalne. W teorii jest ona zaliczana do Odnawialnych Źródeł Energii, jednak jest to temat bardzo kontrowersyjny. Nie bez powodu wielu badaczy apeluje o zmianę przepisów europejskich.
Czym jest biomasa leśna pierwotna i wtórna?
Biomasa leśna pierwotna to przede wszystkim drzewa, które są nagminnie wycinane w celu produkcji energii. W tym przypadku „Zielone Paliwo” ma negatywny wpływ na środowisko. Warto podkreślić, że nie jest ono neutralne dla klimatu, gdyż podczas spalania drewna emitowane są duże ilości dwutlenku węgla. Liczne badania naukowe dowodzą, że na każdą tonę spalonego paliwa przypada tona CO2 wydzielanego do atmosfery. Do absorpcji toksycznych związków potrzeba jest drzew, które chronią przed wzmocnieniem efektu cieplarnianego. Masowe wycinki lasów są równoznaczne z dodatkową emisją gazów cieplarnianych. Trzeba wspomnieć, że surowce martwe znajdujące się w lesie (np. obalone drzewa) bardzo często są ważnym elementem ekosystemu.
Biomasa leśna wtórna jest o wiele bezpieczniejsza do środowiska naturalnego. To różnego typu odpady oraz produkty uboczne z przetwórstwa drewna. Bioenergia wytwarzana jest wyłącznie z takich materiałów, które w żaden sposób nie mogą zostać ponownie wykorzystane. Podczas spalania do otoczenia emitowana jest mniejsza ilość dwutlenku węgla. W dużej mierze wynika to z faktu, że większość węgla zawartego w drewnie uległo związaniu w wyrobach trwałych. Biomasa leśna wtórna pozwala wykorzystać elementy drewniane, które zostałyby wyrzucone. Należy wiedzieć, że ich rozkład także spowodowałby uwalniania się CO2 do atmosfery.
Co można zaliczyć do biomasy leśnej?
Biomasa leśna wtórna to produkty i odpady drewniane, których nie kwalifikują się do dalszego przetwarzania. Oznacza to, że jedyną alternatywą jest ich rozkład, który także emituje do atmosfery gazy cieplarniane. Biomasa leśna pierwotna jest o wiele bardziej szkodliwa dla środowiska, jednak zgodnie z przepisami UE należy do Odnawialnych Źródeł Energii.
Biopaliwa to m.in.:
- Trociny – powstają podczas procesów obróbkowych (m.in. skrawania, frezowania, wiercenia). Ich wilgotność uzależniona jest głównie od czasu magazynowania drewna. W przypadku drzew świeżo ściętych wartość tego parametru oscyluje na poziomie 45-65%. Wilgotność drewna suchego zazwyczaj mieści się w przedziale 5-10%.
- Pelet drzewny – wytwarzany jest z odpadów drzewnych, takich jak np. zrębki, trociny, wióry. Ich sprasowanie wymaga bardzo wysokiego ciśnienia. Nie ma konieczności stosowania żadnych dodatkowych substancji klejących. Średnia wilgotność wynosi 6-15%.
- Zrębki drzewne – to rozdrobnione kawałki drewna. Elementy wyróżniają się nieregularnym kształtem i rozmiarem. To odpady z przetwórstwa drewna, których wilgotność waha się od 20 do 60%.
- Drewno w kawałkach – zwykle są to odpady z drewna konstrukcyjnego, które pochodzą podczas przycinania czy produkcji półwyrobów. W tej kategorii można spotkać także elementy, które nie spełniły norm budowlanych. Wilgotność wynosi około 20-30%.
Czy biomasa leśna to „Zielone Paliwo”?
Zgodnie z przepisami UE biomasa leśna jest zaliczana do Odnawialnych Źródeł Energii i nic nie wskazuje na to, aby miało się to zmienić w najbliższych latach. Faktem jest jednak to, że biomasa leśna pierwotna przyczynia się do pogłębiania efektu cieplarnianego. Na miejscu wyciętych lasów są ponownie sadzone młode drzewka, jednak ich wzrost jest mozolnym procesem. Nieco inaczej jest w przypadku biomasy leśnej wtórnej, którą można nazwać „Zielonym Paliwem”. Wykorzystywanie odpadów i przemysłowych produktów ubocznych nie jest w stu procentach obojętne dla środowiska, jednak negatywnych skutków jest o wiele mniej (w porównaniu do biomasy pierwotnej).
