W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i konieczności przeciwdziałania zmianom klimatycznym, analiza śladu węglowego staje się standardem w działalności firm. Wskazanie i redukcja emisji gazów cieplarnianych mogą być nie tylko wymogiem regulacyjnym, ale również sposobem na budowanie odpowiedzialności społecznej i przewagi konkurencyjnej. Wyróżnia się trzy zakresy emisji, spośród których Zakres 3 jest najbardziej skomplikowany, ale jednocześnie kluczowy dla pełnego obrazu oddziaływania firmy na klimat.
Co to jest Zakres 3 emisji śladu węglowego?
Zakres 3 obejmuje emisje gazów cieplarnianych, które wynikają z działalności firmy, ale nie są bezpośrednio przez nią kontrolowane. Stanowi on uzupełnienie Zakresu 1 (bezpośrednie emisje wynikające z działalności firmy) i Zakresu 2 (emisje związane z zakupioną energią). Zakres 3 dotyczy całego łańcucha wartości, obejmując emisje generowane przez dostawców (upstream) oraz emisje związane z użytkowaniem i utylizacją produktów przez końcowych odbiorców (downstream).
Do głównych źródeł emisji w Zakresie 3 należą:
- emisje powstałe podczas produkcji surowców i komponentów zakupionych przez firmę,
- emisje związane z transportem i logistyką,
- emisje generowane w podróżach służbowych pracowników,
- emisje wynikające z użytkowania produktów przez konsumentów,
- emisje związane z utylizacją odpadów i produktów.
Zakres 3 jest szczególnie złożony, ponieważ obejmuje emisje występujące poza bezpośrednią działalnością firmy, często w trudno mierzalnych obszarach, takich jak łańcuch dostaw czy zachowania konsumentów.
Dlaczego warto mierzyć emisje Zakresu 3?
Zakres 3 może stanowić nawet 90% całkowitego śladu węglowego firmy. Jego ignorowanie oznacza niepełną ocenę wpływu na klimat, co może utrudniać realizację zrównoważonej strategii. Mierzenie tych emisji przynosi wiele korzyści:
- Pełny obraz oddziaływania na klimat: analiza Zakresu 3 pozwala zidentyfikować największe źródła emisji w łańcuchu dostaw i użytkowaniu produktów.
- Optymalizacja procesów: znajomość źródeł emisji umożliwia wprowadzanie zmian, takich jak wybór bardziej ekologicznych dostawców czy projektowanie produktów o niższym śladzie węglowym.
- Spełnianie wymogów prawnych: wiele regulacji, w tym europejska dyrektywa CSRD, nakłada obowiązek raportowania emisji Zakresu 3.
- Budowanie wizerunku odpowiedzialnej firmy: klienci i inwestorzy coraz częściej wybierają firmy, które podejmują konkretne działania na rzecz ochrony środowiska.
- Zarządzanie ryzykiem: zrozumienie emisji w całym łańcuchu wartości pozwala firmie lepiej przygotować się na zmiany rynkowe i regulacyjne.
Kto powinien liczyć emisje Zakresu 3?
Każda firma, niezależnie od wielkości i branży, powinna rozważyć mierzenie emisji Zakresu 3. Są jednak sektory, dla których jest to szczególnie istotne, np.:
- Przemysł produkcyjny: emisje generowane przez dostawców surowców i komponentów.
- Transport i logistyka: emisje związane z przewozem towarów.
- Handel detaliczny: emisje wynikające z produkcji i utylizacji sprzedawanych produktów.
- Technologia: produkcja komponentów i zużycie energii przez urządzenia.
Kontrola emisji Zakresu 3 jest szczególnie ważne dla firm raportujących zgodnie ze standardami ESG oraz tych, które chcą przygotować się na przyszłe regulacje prawne.
Jak zacząć mierzenie emisji Zakresu 3?
Proces mierzenia emisji Zakresu 3 wymaga kompleksowego podejścia. Oto kroki, które warto podjąć:
- Mapowanie łańcucha wartości: zidentyfikowanie wszystkich etapów, w których powstają emisje, od dostawców po utylizację produktów.
- Wybór narzędzi do pomiaru: skorzystanie z kalkulatorów śladu węglowego lub specjalistycznych systemów monitorujących.
- Priorytetyzacja działań: skupienie się na obszarach generujących największe emisje.
- Współpraca z dostawcami: zachęcanie dostawców do zmniejszenia śladu węglowego ich działalności.
- Komunikacja wyników: transparentne raportowanie wyników pomiarów, co wzmacnia wiarygodność firmy.
Jak firmy mogą redukować emisje Zakresu 3?
Redukcja emisji Zakresu 3 wymaga działań w całym łańcuchu wartości. Do skutecznych strategii należą:
- Zmiana dostawców na firmy, które wybierają zrównoważone strategie,
- Optymalizacja logistyki: Wybór bardziej ekologicznych środków transportu,
- Projektowanie produktów o niższym śladzie węglowym,
- Edukacja konsumentów: Zachęcanie do bardziej ekologicznego użytkowania i utylizacji produktów.
Podsumowanie
Zakres 3 emisji śladu węglowego to kluczowy element w ocenie wpływu firmy na klimat. Choć jego pomiar może być wymagający, przynosi wiele korzyści – od lepszego zarządzania ryzykiem, przez optymalizację procesów, aż po budowanie pozytywnego wizerunku. Firmy, które podejmują wysiłki w celu mierzenia i redukcji emisji w Zakresie 3, stają się liderami zmian, odpowiadającymi na globalne wyzwania klimatyczne.
