Rozwój osobisty i zawodowy ściśle wiąże się z wyznaczeniem celów. Jednak ich realizacja nie zawsze okazuje się łatwa. To, czy plan się powiedzie, w dużej mierze zależy od właściwego sformułowania celu, a także zaplanowania ścieżki, którą należy przejść, aby go osiągnąć. Planując rozwój w jakimkolwiek obszarze swojego życia, warto poznać metodę SMART. To pięć prostych zasad, dzięki którym wyznaczanie celów stanie się efektywne.
Czym jest metoda SMART?
Specific, measurable, attractive, realistic, timely defined. Pierwsze litery tych pięciu angielskich słów tworzą nazwę metody SMART. Jednocześnie stanowią one wskazówkę, w jaki sposób sformułować cel, aby łatwiej było go osiągnąć. Sprawdźmy, co dokładnie kryje się pod każdym z pojęć i jak stosować metodę w praktyce.
S jak Specific
Pierwsza wskazówka metody SMART zasadza się na tym, że cel musi być odpowiednio sprecyzowany. Konkretny, a nie ogólnikowy. Zarówno cele osobiste, zawodowe, jak i biznesowe, w pierwszej wersji mają najczęściej dosyć ogólny charakter. Postawienie sobie celu, który brzmi “chcę zarabiać lepiej” lub “chcę przyciągnąć więcej klientów do swojej firmy” jest bardzo ogólne. Bardziej przypomina życzenie, aniżeli konkretny plan. Z tego powodu, cel sformułowany w taki sposób będzie trudniejszy do osiągnięcia.
Zgodnie z metodą SMART cel powinien być oparty na konkretnych liczbach/ wielkościach. Aby odpowiednio go sformułować, warto na wstępie poszukać odpowiedzi na poniższe, kluczowe pytania:
- co chcę osiągnąć?
- po co chciałbym to osiągnąć?
- jak chcę to osiągnąć?
M jak Measurable
W wyznaczaniu celu ważne jest to, aby był on mierzalny. Wyznaczając go, musimy poczynić założenia, dzięki którym będziemy wiedzieć, czy został już osiągnięty. Skoro celem jest zwiększenie liczby klientów, to ilu dokładnie klientów potrzeba, aby cel został zrealizowany? Jeśli planujemy zwiększyć zyski, to o ile procent? Bez określenia konkretnej liczby, trudno stwierdzić, czy plan został już zrealizowany i można przejść do kolejnego etapu. Warto także pamiętać, że jeśli cel jest mierzalny, to można monitorować postępy w dążeniu do jego osiągnięcia. Często stanowi to dodatkową motywację, w trakcie pracy nad rozwojem.
A jak Attractive
Dobrze sformułowany cel powinien być dla nas atrakcyjny, aby nie zabrakło nam motywacji do jego realizacji.
Jeśli będzie zbyt łatwy, jego realizacja nie przyniesie nam satysfakcji, albo nawet okaże, że nie jest warty podjęcia jakichkolwiek działań. Jeśli cel jest atrakcyjny i na starcie wiadomo, że jego osiągnięcie przyniesienie nam pożądane korzyści i dostarczy satysfakcji, wtedy łatwiej o zaangażowanie. W takiej sytuacji warto się starać, nawet jeśli realizacja celu wymaga czasu lub poświęceń.
R jak Realistic
Realny cel, to taki, który jest możliwy do osiągnięcia. Również w tym przypadku warto mierzyć siły na zamiary.
Gdy cele są nierealne, a poprzeczka postawiona zbyt wysoko, może pojawić się zniechęcenie. Każdy cel powinien być określany indywidualnie, biorąc pod uwagę zasoby i możliwości danej osoby lub zespołu.
T jak Time-based
Ostatnie założenie metody SMART jest wyznaczanie ram czasowych przy formułowaniu celu. Najlepiej ustalić konkretną datę, do jakiej chcemy zrealizować cel. Wtedy już na etapie planowania możliwe jest opracowanie harmonogramu czy etapów działań związanych z celem. Z pewnością usprawni to pracę nad jego realizacją. Z kolei upływający czas będzie działał mobilizująco.
Metoda SMART – co jeszcze warto o niej wiedzieć
Metoda SMART została wprowadzona w latach 80-tych ubiegłego wieku przez General Electric. Mimo upływu czasu, wciąż jest aktualna.
Warto dodać, że w ciągu kilku dekad, metodę SMART dopracowano i rozszerzono o kolejne elementy. Pierwszy z nich to controllable. Zgodnie z tym założeniem, cele nie mogą znajdować się poza naszą kontrolą. Podczas realizacji celu, ważne jest to, aby pozostawać aktywnym i mieć wpływ na to jak przebiega realizacja.
Drugi element to positive. Chodzi tutaj przede wszystkim, aby w formułowaniu celu używać pozytywnych twierdzeń, np. będę punktualnie rozpoczynać pracę, a nie – nie będę się spóźniać.
Niektórzy korzystają z jeszcze innego wariantu metody, uzupełniając ją końcówką -ER. Ostatnie dwie litery w metodzie SMARTER to:
- E jak exciting (ekscytujący) – odczuwanie pozytywnych emocji związanych z celem, niewątpliwie wpływa pozytywnie na zaangażowanie w jego realizację.
- R jak recorded (zapisany) – wyznaczone cele warto zapisać, wtedy stają się dla nas bardziej realne, a w razie trudności łatwiej wrócić do bazowych założeń.
Podsumowując, metoda SMART jest uważana za jedną z najlepszych i najbardziej uniwersalnych metod do planowania celów. Korzystając z niej, można skuteczniej planować pracę w dłuższej perspektywie.
Zobacz także inne artykuły z działu BUSINESS EDU: https://bosetti-blog.pl/category/business-edu/
